Actualmain occupan dunnas mo stgars in quart dals mandats en las executivas communalas svizras. In pau meglra è la situaziun en ils parlaments communals. Questa clera sutrepreschentanza da las dunnas na deriva betg d'ina discriminaziun sistematica, mabain dal fatg ch'i dat memia paucas candidatas.

«I na sa tracta betg d'in foss tranter citad e champagna; la sutrepreschentanza da dunnas en las executivas communalas sa mussa en tut il pajais», di Ruth Nieffer, responsabla dal project al center per il management administrativ da la SAS Grischun. «La finamira da noss project da perscrutaziun è d'encuraschar dunnas per in engaschi politic. Las vischnancas vegnan sustegnidas quasi automaticamain quai che reguarda l'occupaziun dals uffizis.» Uschia funcziuneschia il sistem da milissa sin nivel communal vinavant ed il medem mument contribueschian ins essenzialmain a la diversitad ed egualitad.

Campagna naziunala «Helvezia cloma vus!» animescha las vischnancas

Il project vegn sustegnì dals Biros d'egualitad dals tschintg chantuns Appenzell Dadora, Grischun, Son Gagl, Vallais e Turitg e da l'Associaziun da las vischnancas svizras. Las perscrutadras ed ils perscrutaders da la SAS Grischun han discutà en numerus workshops ensemen cun politicras e politichers da vischnanca, cun dunnas interessadas politicamain e cun expertas ils motivs per la magra represchentanza da dunnas en las autoritads communalas.

Cun var 100 participantas e participants han ils resultats forza represchentativa. Sin la plattafurma online promofemina.fhgr.ch èn per l'ina illustradas e descrittas passa 120 mesiras cun exempels pratics. Quellas sa drizzan a vischnancas, a partidas localas ed a raits (da dunnas). Las mesiras duain tranter auter stuppar largias da savida areguard la politica communala (p.ex. engaschar dunnas activas politicamain sco «ambassaduras» u elavurar profils d'incumbensas per autoritads communalas), encuraschar dunnas indecisas da candidar (p.ex. bootcamp per politicras communalas, mentoring da politichers versads e da politicras versadas, garantir il sustegn politicamain independent) u meglierar la cumpatibilitad temporala da professiun, famiglia ed uffizi communal (p.ex. reducir temps da preschientscha, instituir gruppas da lavur pli flexiblas). Per l'autra chatt'ins sin la pagina-web dal project tips e trics, infurmaziuns davart la politica communala e videos per dunnas interessadas. Quels duain facilitar e pussibilitar l'access a la politica communala a moda simpla e nuncumplitgada. Sin nivel communal datti numnadamain in basegn da cumpensaziun. Quai consolideschan las novas cifras dal studi per differents uffizis communals.

Il Vallais e l'Appenzell Dadora a la testa

Il studi cumpiglia las executivas e legislativas communalas, las cumissiuns da revisiun da quints e las cumissiuns da gestiun sco er ils cussegls da scola da las 482 vischnancas dals chantuns participads. La cumpart da las dunnas en las autoritads communalas la fin dal 2021 variescha – tut tenor chantun, uffizi politic e structuras communalas – schizunt cleramain (cump. annexa). La cumpart da dunnas media variescha tranter 18.7 % en la cumissiun da revisiun da quints en il chantun da Turitg e 61 % en ils cussegls da scola dal Vallais. En total sa mussa la sutrepreschentanza feminina il pli cler en las cumissiuns da revisiun da quints ed en las cumissiuns da gestiun (cumpart da 23 %, media da tut las vischnancas) ed en las executivas communalas (cumpart da 25 %). L'ultima è strusch sa midada dapi il 2016. Las dunnas domineschan percunter en ils cussegls da scola – cun ina cumpart da 55 %, resguardond tut las vischnancas. Sch'ins considerescha tut ils uffizis communals, occupan las dunnas en ils chantuns Vallais ed Appenzell Dadora 42 % resp. 40 % dals mandats, avant il chantun da Turitg (33 %), il chantun Grischun (32 %) ed il chantun da Son Gagl (31 %).

Recrutaziun cun difficultads, dunnas cun potenzial

En la politica svizra giogan las vischnancas vinavant ina rolla impurtanta. Las decisiuns prendidas sin nivel local influenzeschan il pli fitg la vita quotidiana da nus tuts. En vista a la prontezza tendenzialmain adina pli pitschna da la populaziun da surpigliar in uffizi formal ed onurar èn ins preoccupà quai che reguarda l'occupaziun d'uffizis communals. Gidar po qua da facilitar a dunnas l'access ad in uffizi politic. Il potenzial è avant maun. Correspundentamain s'orientescha il project da perscrutaziun da la SAS Grischun er al rinforzament dal sistem da milissa enragischà en Svizra. Da quai profitan era l'economia e la societad civila.

En il champ da perscrutaziun Activitad da milissa e lavur voluntara s'occupa il center per il management administrativ da la SAS Grischun cun la dumonda co colliar vischnanca e lavur voluntara ed el sviluppa novas avischinaziuns per augmentar il potenzial da la lavur voluntara e las prestaziuns resultantas en favur da las vischnancas. Ins è persvas che bleras prestaziuns da las vischnancas na fissan betg pussaivlas senza l'engaschi da persunas singulas, d'uniuns e d'organisaziuns. Persunas che s'engaschan voluntarmain e sper la lavur contribueschan al mantegniment ed al svilup da l'ierta sociala e culturala ed ad ina meglra qualitad da viver en las vischnancas.

Ulteriurs detagls:

• Tool online: promofemina.fhgr.ch
• Champ da perscrutaziun Activitad da milissa e lavur voluntara

Persunas da contact en ils chantuns:

• Appenzell Dadora, Uffizi per ils fatgs socials / partiziun Egualitad da las schanzas, Carina Zehnder, carina.zehnder@clutterar.ch, +41 71 353 64 60
• Grischun, Post da stab per l'egualitad da las schanzas, Barbara Wülser, barbara.wuelser@clutterstagl.gr.ch, +41 81 257 35 71
• Son Gagl, Uffizi per ils fatgs socials / Center da cumpetenza per l'integraziun e l'egualitad, Rahel Fenini, rahel.fenini@cluttersg.ch, +41 58 229 33 37
• Vallais, Uffizi per l'egualitad e la famiglia, Ursula Stüdi, ursula.stuedi@clutteradmin.vs.ch, + 41 27 606 21 24
• Turitg, Direcziun da la giustia e da fatgs da l'intern / Post spezialisà per l'egualitad, Helena Trachsel, helena.trachsel@clutterji.zh.ch, +41 43 259 26 82